آشنایی با شبکه های توزیع (قسمت چهارم)

در قسمت قبل به مقایسه سیستم های زمینی و هوایی، صرفه اقتصادی، مشکلات اجرایی، تعمیر و عیب یابی، حفظ زیبایی محیط و حریم ها و حادثه آفرینی و ایمنی پرداختیم. در این قسمت به توضیح پیرامون توسعه شبکه های توزیع، خطوط فشار متوسط (ولتاژ اولیه)، خطوط فشار ضعیف (ولتاژثانویه)، پست ها (ایستگاه های) توزیع می پردازیم.

توسعه شبکه های توزیع

توجه شرکت های برق منطقه ای، با توجه به پاسخ گویی به تقاضاها و برآوردن نیازهای روزافزون مشترکان برق، توسعه شبکه های توزیع نیرورا به صورت یک فعالیت مستمردرصنعت برق درآورده است. این فعالیت همه ساله به طور مستمر ادامه دارد.

خصوصیت گستردگی و فراوانی شبکه های توزیع نیرو و تأثیرپذیری بیشتر آن ها از عوامل بیرونی، درمقایسه با شبکه های انتقال نیرو، توجه ویژه برای حفظ و ارتقای استانداردهای کیفی در شبکه های توزیع راهرروزملموس تر می سازد که پرداختن به آن، کاری بزرگ و زمانبراست. البته چون بیشتر نتایج آن به صورت کیفی ظاهرمی شود، آمارهای کمی متداول به خوبی ازعهده بیان اهمیت آن درهمه ابعاد برنمی آیند.

خطوط فشار متوسط (ولتاژ اولیه)

شرکت های برق، همزمان با ادامه برق رسانی به مشترکان جدید و قدیم، کار احداث، تقویت و توسعه خطوط فشارمتوسط را نیزادامه می دهند که میزان آن درکل کشورتا سال 1383به 278253کیلومتر مدار رسیده است. روند تغییرات طول خطوط فشارمتوسط درجدول 2 برای سال 1357 و سال های 1373 به بعد درج شده است. همچنین آمار تفکیکی خطوط فشار متوسط بر حسب شرکت های برق منطقه ای را می توان از جدول 2 استخراج کرد.

جدول (2) - طول خطوط فشار متوسط در سال های گذشته

در ترکیب خطوط زمینی و هوایی، خطوط هوایی همیشه غالب بوده اند. این گرایش به خصوص در بیست سال اخیر، به دلیل توسعه شبکه به روستاها و نواحی برون شهری، بیشتر شده است.

خطوط فشار ضعیف (ولتاژ ثانویه)

طول شبکه فشارضعیف کشور، تا سال1383 به 231042 کیلومتررسید که ازاین میزان ،205510 کیلومتر آن از نوع هوایی و 25532 کیلومتر از نوع کابل های زیرزمینی بود. افزایش طول خطوط فشار ضعیف در طی هر سال، به طور متوسط به مقدار 8 هزار کیلومتر می باشد که نسبت به سال پیش از آن، معادل 4 درصد نشان می دهد.
در جدول 3خلاصه ای از مجموع طول خطوط فشار ضعیف، همراه با روند گسترش آن ها از سال 1357 به بعد آمده است. شبکه خطوط فشار ضعیف نیز، مانند فشار متوسط بیشتر به صورت هوایی برقرار است. البته توزیع نسبی این دو نوع خط در مناطق مختلف، تفاوت های آشکاری دارد، به عنوان مثال در حالی که در استان های خوزستان و سیستانو بلوچستان، سهم نسبی خطوط زیرزمینی ناچیز و در حدود صفر است، این سهم در حوزه برق منطقه ای تهران به حدود 29 درصد می رسد که البته سهم نسبی شهر تهران و به ویژه نواحی مرکزی آن از رقم میانگین یاد شده بیار فراتر می رود. آمارهای تفکیکی خطوط فشار ضعیف برحسب شرکت های برق منطقه ای را می توان درجدول 3 یافت.

جدول (3) : طول خطوط فشار ضعیف در سال های گذشته

پست ها (ایستگاه های) توزیع

آخرین مرحله تغییرسطح ولتاژ وعمل آوری انرژی برق به ولتاژقابل استفاده برای مصرف کنندگان، در پست ها ( ایستگاه های) توزیع انجام می گیرد و پس از آن، برق آماده تحویل به مشترکان عادی می شود .این ایستگاه ها درشبکه برق کشوربه دوصورت زمینی ( نصب شده درساختمان ) و هوایی (نصب شده در هوای آزاد و روی پایه های برق ) رایج اند. پست های زمینی به محدوده داخلی شهرها و بعضی از مشترکان مصارف سنگین اختصاص دارند و ویژگی آن ها، نسبت به ایستگاه های هوایی، ظرفیت نامی بالاترو قابلیت مانور روی شبکه از طریق تجهیزات موجود در آن ها است. در بیرون از محدوده های شهری نوع رایج، پست های هوایی است ( مگر به دلیل شرایط استثنایی ). همراه با افزایش مصرف برق و با پیوستن شمار تازه ای از تعداد 90 درصد مشترکان شهری، برون شهری، صنعتی، کشاورزی و روستایی به شبکه برق کشور، همه ساله تعداد ایستگاه های توزیع نیز افزایش می یایند به طوری که در سال 1377 به 205687 دستگاه رسید که نسبت به رقم مشابه سال پیش از آن، یعنی 196238 دستگاه، به میزان 9449 دستگاه افزایش نشان می دهد و این حاکی از 8/4 درصد رشد سالانه است. با توجه به گسترش و فراوانی تجهیزات توزیع نیرو درکشور و بازنگری مکرر، آماری در حوزه های زیر پوشش برخی از شرکت های برق منطقه ای در جدول 4 مربوط به پایان سال 1377 آورده شده است. تعداد کل پست های توزیع بیش از 291 می باشد. از میزان تعداد کل پست های توزیع نصب شده ایران، بیش از 92 درصد به صورت پست های توزیع هوایی می باشد که این میزان، بیش از 71 درصد ظرفیت نصب شده ترانس های بخش توزیع را به خود اختصاص داده است.

جدول (4) : آمار پست های توزیع در سال 1382

شبکه های توزیع برق که در مقیاس های بسیار وسیع در تمامی نقاط کشور برای عرضه انرژی برق به مشترکان گسترده شده اند، زیر تأثیر عواملی فراوان، ازمشخصات فنی وکیفی تجهیزات گرفته تا شرایط جوی و اقلیمی و مسائل فرهنگی و اجتماعی قرار می گیرند. برای حفظ و یکپارچگی شبکه های توزیع با هدف تداوم عرضه بار و انرژی به صورت مطمئن و با کیفیت قابل قبول، یکایک عوامل یاد شده باید مورد توجه مستمر باشند. بر این پایه، از سال های گذشته ذو به ویژه از زمان تشکیل شرکت های توزیع نیرو، برنامه ها و طرح های متعددی در دستورکار مسئولان بخش توزیع نیرو قرار داشته است که در اینجا به برخی از مهمترین آن ها اشاره می شود:

1. افزایش قابلیت اطمینان شبکه
2. بهبود بخشیدن به امور بهره برداری و حرکت به سوی بهره برداری اقتصادی از شبکه
3. کاهش تلفات توان و انرژی
4. کاهش میزان انرژی های توزیع نشده و زمان خاموشی مشترکان
5. تهیه بسته های نرم افزاری برای رایانه ای کردن محاسبات مهندسی توزیع برق
6. رایانه ای کردن نظام خدمات مشترکان
7. تهیه دستورالعمل ها و گردش کاری همگن
8. الزام شرکت های توزیع نیرو به رعایت استانداردها و اصول فنی
9. توجه شدید به رعایت اصول ایمنی و افزایش ضریب اطمینان در حفظ جان افراد
10. آموزش کارکنان و ارتقا سطح علمی و تخصصی آنان
11. توجه به عوامل موثر در نگهداری کارکنان با تجربه موجود و کوشش برای جذب نیروهای متخصص جدید

پایان قسمت چهارم

لینک سایر قسمت ها

• آشنایی با شبکه های توزیع (قسمت اول)
• آشنایی با شبکه های توزیع (قسمت دوم)
• آشنایی با شبکه های توزیع (قسمت سوم)
• آشنایی با شبکه های توزیع (قسمت چهارم)
• آشنایی با شبکه های توزیع (قسمت آخر)