کنتور هوشمند آب چیست؟

کنتور

کنتور برای اندازه گیری حجم آب مصرفی به کار می رود که معمولا در محل مخصوص خود به همـراه شیر فلکه نصب می شود.

قسمت های مختلف یک کنتور

1- مبدل اندازه گیری

قسمتی از کنتور است که جریان یا حجم آب عبوری را کنترل و به صورت مکانیکی و یا الکتریکی به محاسبه گر منتقل می کند. این قسمت می تواند مکانیکی، الکترونیکی یا الکتریکی باشد و هم چنین می تواند مستقل بوده یا با استفاده از منبع تغذیه خارجی باشد. مبدل اندازه گیری دارای حسگر جریان یا حسگر حجمی می باشد.

2- حسگر جریان و حسگر حجم

بخشی از کنتور آب است که دبی یا حجم آب عبوری از کنتور را دریافت می کند و انواع مختلفی دارد مانند:

• دیسک
• پیستون
• چرخ
• توربین
• سنسور الکترومغناطیسی
• و دیگر مبدل ها...

3- محاسبه گر

بخشی از کنتور که سیگنال های خروجی از مبدل یا مبدل های اندازه گیری را در صورت امکان، از ابزارهای اندازه گیری همراه کنتور دریافت و آن ها را تبدیل و در صورت امکان نتایج را در حافظه تا زمان استفاده از آن ها ذخیره سازی می کند. به علاوه محاسبه گر ممکن است توانایی برقراری ارتباط با دستگاه های جانبی را از هر دو روش (هم تبدیل اطلاعات و هم ذخیره آن ها) داشته باشد.

4- دستگاه نشانگر

بخشی از کنتور است که نتایج اندازه گیری را به صورت مداوم یا برحسب تقاضا نشان می دهد.

وسایل اندازه گیری آب

از وسایل اندازه گیری آب کنتورها هستند که در آن ها از روش اندازه گیری مستقیم بر اساس حجم آب در جریان (برحسب مترمکعب بر ساعت، لیتر بر دقیقه و یا واحدهای دیگر) سرعت جریان آب (برحسب متر برثانیه و یا واحدهای دیگر) و وزن آب (برحسب کیلوگرم بر ثانیه و یا واحد های دیگر) استفاده می شود که مقدار حجم آب در دو مورد اخیر با تقریب قابل قبولی بـرآورد مـی شـود. در سـاخت کنتورهـا بـرای اندازه گیری و دقت مورد انتظار از اصول فیزیکی شامل مکانیکی، حرارتی، امواج صوتی و میدان های مغناطیسی با توجه به تاثیر هر یک بر حجم، سرعت و یا وزن آب در جریان، استفاده می شود.
ارزانترین و متـداولتـرین نـوع ایـن وسایل برای اندازه گیری حجم آب مصرفی در شبکه های توزیع آب شرب تحت فشار، کنتورهای مکانیکی اسـت و معمـولا برای انشعابات خانگی، اداری و عمومی بیشتر از این نوع کنتورها استفاده می کنند.

انواع کنتورهای مکانیکی

به طور کلی کنتورهای مکانیکی به شش دسته تقسیم بندی می شوند که شامل موارد زیر است:

◄ کنتور آب سرعتی

این کنتورها که قطعه تشخیص دهنده آن توربین و یا پروانه ای است که در اثر عبور آب به گردش در می آید و سـپس با انتقال این گردش به جعبه دنده و شمارنده کنتور، میزان حجم آب عبـوری تعیـین و نشـان داده مـی شـود. کنتورهـای سرعتی در دو نوع تک افشانه و چند افشانه ساخته می شوند.

◄ کنتور آب حجمی

این کنتورها بر اساس عبور مقدار معینی آب توسط پیستون متحرک (که میـزان حرکـت و جابـه جـایی آن متناسـب و متاثر از جریان آب است) حجم آب را اندازه گیری کرده و به وسـیله جعبـه دنـده و سیسـتم شـمارنده مقـدار آن را نشـان می دهند. اخیرا برای تسریع، دقت و صرفه جویی در هزینه قرائت مقدار حجم آب عبـوری از کنتـور، ادوات الکترونیکـی بـه ایـن کنتورها افزوده اند که کارایی خوبی دارند.

کنتورهای حجمی آب بر حسب میزان دقت به کلاس های زیر تقسیم می شوند:

• کنتورهای کلاس A: دارای دقت بسیار ضعیفی هستند.
• کنتورهای کلاس B: سطح دقت متوسطی داشته و برای حجم هایی بین 30 الی 120 متر مکعب استفاده می شوند.
• کنتورهای کلاس C: دقت بسیار خوب است و در محدوده 15 الی 22.5 لیتر می باشد. اغلب کنتورهای خانگی از این نوع هستند.
• کنتورهای کلاس D: کنتورهای کلاس D کارکردی عالی داشته و دامنه دقت آن ها از 11.25 تا 17.25 لیتر است.

◄ کنتور آب تر

کنتورهای تر به کنتورهایی اطلاق می شود که تمام اجزای آن ها با آب در تماس بوده و در مواردی آب، حتـی قسـمت نمایشگر کنتور را نیز احاطه می کند. شیشه نمایشگر این نوع کنتورها بعد از مدتی به دلیـل رسـوب امـلاح آب، شـفافیت خود را از دست داده و قرائت کنتور با مشکل مواجه می شود و جرم گرفتگی قطعات درتماس با آب نیز از دیگـر مشـکلات این نوع کنتورهاست و به همین دلیل، بیشتر تولیدکنندگان رغبت چندانی به تولیـد ایـن نـوع کنتورهـا از خـود نشـان نمی دهند. در بعضی انواع این کنتورها قسمت نمایشگرکنتور با مایع مخصوصی پر می شود و به همین جهت این کنتورها مشکل بخار گرفتگی زیر شیشه نمایشگر را نداشته و جهت تسهیل قرائت بهتر، شفافیت کامل دارنـد و در بعضـی از انـواع آن نیز برای قرائت بهتر، روی ارقام نشان دهنده مصرف، یک عدسی بزرگ کننده نصب شده است.

◄ کنتور آب نیمه خشک

در کنتورهای نیمه خشک به جز قسمت نمایشگر، سایر قسمت های کنتور (جعبه دنده و جزء تشخیص دهنـده) بـا آب در تماس هستند.

◄ کنتور آب خشک

در این کنتورها فقط بخش تشخیص دهنده و محفظه مربوط با آب در تماس بـوده و سـایر قسـمت هـا (جعبـه دنـده و نمایشگر) خشک بوده و با آب در تماس نیستند. در کنتورهای نیمه خشک، به دلیل تماس کمتر اجزای داخلـی کنتـور بـا آب، حساسیت به ذرات معلق احتمالی در آب شبکه توزیـع، نسـبت بـه کنتورهـای تـر کـمتـر اسـت و ایـن حساسـیت در کنتورهای نیمه خشک نسبت به کنتورهای خشک به دلیل تماس بیشتر اجزای داخلی کنتـور بـا آب، بـیشتـر اسـت. درمورد کنتورهای خشک موارد زیر قابل ذکر است:

• امکان پرش یکی از ارقام شماره انداز به دلایل مختلف از جمله: دوران سریع ناشی از مصرف بیشتـر از ظرفیـت کنتور و...
• حساسیت کمتر به ذرات معلق در آب نسبت به انواع تر و نیمه خشک
• آسیب پذیری کمتر از شوک وارده در اثر عبور احتمالی هوای موجود در شبکه
• حساسیت نسبت به میادین مغناطیسی خارجی
• عدم کارکرد دقیق هنگام تغییر ناگهانی بده

◄ کنتور آب ترکیبی

در مواردی که اختلاف مصرف لحظه ای بین کمینه و بیشینه انشعابی با توجه به زمان مصـرف روز و شـب زیـاد باشـد، برای اندازه گیری مصارف جزئی این انشعاب که کنتور با قطر بزرگ (معمولا بزرگتر از یک اینچ) نمی توانـد آن را بـا دقـت قابل قبول اندازه گیری کند، از یک کنتور با قطر کوچک تر و مناسب و یک شیر خودکار کـه مسـیر جریـان آب را بـین دو کنتور برحسب بده ورودی تغییر می دهد و در یک محفظه واحد نصب شده، استفاده می شود. به چنین مجموعه ای کنتـور ترکیبی گویند.

کنتور هوشمند آب

یکی از انواع کنتور آب، کنتورهای آب هوشمند هستند که توانایی محاسبه توان اکتیو، راکتیو، دبی لحظه ‎ای و حجم آب را دارند. به طور کلی این دستگاه ترکیبی از سه واحد است که همگی در کنار یکدیگر مجموعه کنتور هوشمند آب را تشکیل می دهند. سه بخش اصلی دستگاه کنتور آب هوشمند عبارتند از:

• کنتور دیجیتال برق
• کنتور حجمی آب
• مجموعه قطعات مدیریت مصرف

موارد استفاده از کنتور هوشمند

هدف از ساخت کنتورهای آب هوشمند ایجاد تعادل مصرف آب های زیرزمینی است. در صنعت کشاورزی و باغبانی به دلیل مصرف بی رویه کشاورزان از آب های زیرزمینی و خالی شدن آن ها، استفاده از کنتورهای هوشمند آب در سطح کشور الزامی است. کنتورهای آب هوشمند قابلیت نشان دادن میزان برق مصرفی را نیز دارند و در مناطقی که از این کنتورها استفاده می شود، یک الگوی پیک مصرفی به وجود آمده است. معمولا این نوع از کنتورهای آب کشاورزی، بر سر راه ورودی چاه ها قرار داده می شوند و نشان دهنده میزان مصرف آب کشاورزان هستند.

کنتور هوشمند آب یکی از بهترین راهکارها برای شناسایی میزان مصرف آب می باشد. از این طریق می توان حجم مصرفی آب در ماه های پر مصرف سال و همچنین دوره های پر مصرف رشد نهال و گیاهان مختلف را تشخیص داد.

مزایای استفاده از کنتور آب هوشمند

از جمله مزایای استفاده از دستگاه کنتور آب هوشمند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قابلیت تنظیم میزان آب ورودی با دقت 0.5 درصد
• توانایی اجرای سهمیه بندی آب طی 20 دوره زمانی
• عدم توانایی دستکاری در میزان آب مصرفی
• این کنتورها مجهز به سنسورهای ضربه، دما، باز شدن درب کنتور و تشخیص میدان مغناطیسی هستند
• کنتور آب هوشمند مجهز به خروجی رله بوده که می تواند در صورت بروز خطر، دستور قطع آب، موتور دیزلی و یا قطع پمپ آب کشاورزی را صادر نمایند
• این کنتورها می توانند هر نوع تغییر در عملکرد برنامه ای خود و یا دستکاری را به صورت آنلاین به مرکز کنترل خود ارسال کنند
• دامنه کارکرد دمایی بالا (تقریبا از 40- تا 80+)

نحوه عملکرد کنتورهای هوشمند چاه های کشاورزی

برخی از دستگاه های کنتور آب هوشمند، مخصوص چاه های کشاورزی ساخته می شوند. کنتور آب چاه کشاورزی از طریق دبی ورودی به آن ها و خروجی آب محاسبه می شود. این دستگاه ها دارای دقت بسیار بالایی

بوده و برای به دست آوردن الگوی مصرفی کارایی دارند.

محصولات کنتور آب و کنتور هوشمند آب در ایران

بررسی وضعیت مصرف آب به تفکیک بخش های اصلی نشان می دهد که در بیشتر مناطق جهان (به غیر از قاره اروپا و آمریکا) بخش کشاورزی بیشترین سهم آب مصرفی را به خود اختصاص می دهد. سهم آب مصرف شده در بخش کشاورزی در منطقه خاورمیانه و قاره آفریقا به ترتیب 84 و 82 درصد است. در ایران حدودا 92 درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی و 7 درصد در بخش شهری و حدود 1 درصد در بخش صنعت استفاده می شود.

محصولات مرتبط:

• کنتور آب الکترومغناطیسی هوشمند دارای باتری MWM-525
• کنتور حجمی هوشمند الکترومغناطیس آب باتری بیس MWM-520
• کنتور حجمی هوشمند الکترومغناطیس آب MWM-500